Middeleeuwse mode of middeleeuwse kleding?

Ik zou niet willen spreken over mode maar over Kleding. Hoewel de hoge Middeleeuwen de basis leggen voor datgene wat wij "mode" noemen, is dit een te modern begrip. Rond 1340 ligt een kantelpunt dat gezien kan worden als het begin van de mode. Dit is in een eeuw van honger, oorlog en de pest. Hierdoor veranderde de wereld voor veel mensen. Door grote periodes van bestaansonzekerheid verdwenen oude gewoonten. De invloed van de kerk op het dagelijks leven nam, door langdurige interne problemen, af. Een voorheen machtig instituut als de kerk had altijd geageerd tegen het tonen van de menselijke lichaamsvorm. De nieuwe kledingstijlen toonden meer lichaamsvorm waardoor de strakkere kleding in combinatie met verschillende mouwen en rokken grotere contrasten in vorm kregen. Het beeld werd als het ware interessanter, en diverser.

Mode gaat om veranderen, nietwaar? Maar, mode is nooit voor iedereen en de veranderingen in de periode vanaf ca. 1340 bewegen zich niet in seizoenen, maar in decennia.

Meister des Rosenromans ca. 1420-1430

Het grootste deel van de bevolking volgde de nieuwigheden uberhaupt niet. Deze nieuwigheden vinden hun oorsprong in eerste instantie binnen de adellijke kringen en druppelen daarna langzaam door tot de alle lagen van de bevolking. Sommige kledingstukken zoals de cotte, een tuniek die over het hoofd aangetrokken wordt, blijven de hele periode aanwezig. In de 15e eeuw werd de cotte vooral gedragen door werk- en ambachtslieden met een lage status. Dit betreft overigens alleen de mannen, de vrouwen droegen in deze periode vanaf ca. 1440 een jurk met een keurslijfje en taillenaad.

Mode laat zich vooral gelden in de tweede kledinglaag die bedoeld is om indruk te maken. Dit is een tweede laag wollen kleding, gedragen over de basiskleding. De kleding voor belangrijke gebeurtenissen en de gang naar de kerk.